تهران نیوز ،گسترش شبکه های اجتماعی مانند هر نوآوری دیگر به ایجاد دگرگونی هایی در جنبه های مختلف زندگی انجامیده است و در کنار دستاوردهای انکارناپذیر مثبت در زمینه های گوناگون، پیامدهای ناخوشایندی نیز به همراه داشته است. ایجاد ارتباطات گروهی و میانفردی، تشکیل اجتماعات مجازی، اطلاع رسانی و تبادل اطلاعات و نظرات، از آشناترین کارکردهای این شبکه ها هستند. کاربران اینترنتی از راه عضویت در این شبکه ها می توانند پروفایلها و صفحه های شخصی برای خود بسازند. شبکه های اجتماعی از زنجیره بهمپیوسته ای از پروفایل ها تشکیل شده اند و اعضا می توانند در این محیط با دوستانشان در ارتباط باشند. کاربران می توانند دوستان و آشنایان قدیمیشان را در شبکه های اجتماعی بیابند، دوستان جدیدی پیدا کنند و همچنین دوستان بیرون از این فضا را برای پیوستن به شبکه های اجتماعی دعوت کنند. این اقدامات کلیشه ای و روزمره، در پشت ظاهر بی خطر و آرام خود، آسیب های فردی و اجتماعی فراوانی در پی داشته است.
آسیب های امنیتی،فرهنگی و خانوادگی شبکه های اجتماعی
به طور کلی شبکه های اجتماعی و آسیب های سیاسی ـ امنیتی، فرهنگی و خانوادگی سه آسیب جدی شبکه های اجتماعی هستند.
از نظر آسیب های سیاسی و امنیتی باید گفت که برخی معتقدند که این شبکه ها در عمل مراکز جاسوسی پر زرق و برق آمریکا هستند. در واقع آمریکا با کمترین هزینه می تواند هم نظرسنجی خوبی از جوامع داشته باشد و هم اینکه جهت جریان افکار عمومی را رصد کند.
یکی از کارکردهای منفی شبکه های مجازی، سلطه فرهنگی وعبارت است از مبادله یک سویه عناصر و پدیده های فرهنگی. بر اساس این نظریه، رسانه های گروهی از جمله شبکه های مجازی، از سیاست دقیقی پیروی می کنند که قدرت های سیاسی و اقتصادی جهان تدوین کرده اند که این آسیب ها جزو آسیب های فرهنگی شبکه های اجتماعی است.
از نظر آسیب های خانوادگی شبکه های اجتماعی باید گفت که در کنار تاثیر مثبتی که شبکه های اجتماعی بر کاهش دادن فاصله ها و رشد اطلاع رسانی داشته اند، از سوی دیگر مشاهده میشود که موجب کاهش ارتباط رودررو و فیزیکی انسان ها نیز شده اند. مطالعات حاکی از آن است که کاربران شبکه های اجتماعی کمتر به دیدار دوستان و بستگان خود می روند و به جای آن به صورت برخط و یا با گذاشتن پیام با آنها ارتباط برقرار می کنند، کمتر با اعضای خانواده خود صحبت می کنند و همچنین هنگامی که در کنار اعضای خانواده خود هستند کارها و فعالیت های شخصی خود را در شبکه های اجتماعی پیگیری می کنند. به این ترتیب شبکه های اجتماعی تغییرات بنیادین در سبک زندگی و فرهنگ جوامع مختلف ایجاد می کنند و توانسته اند بر الگوی روابط خانوادگی افراد تاثیر بگذارند.
شبکه های اجتماعی و افزایش سیرصعودی طلاق
برخی محققان اظهار داشته اند که شبکه های اجتماعی تاثیر نسبتا زیادی بر آمارهای طلاق داشته اند. نسبت های طلاق رو به افزایش است.
متأسفانه عدم فرهنگ سازی مناسب در مورد استفاده از این شبکه ها، آسیب های جدی را متوجه افراد به ویژه کانون گرم خانواده ها کرده است. مهمترین این آسیب ها که ضربه بر پیکره جامعه وارد می نماید، افزایش آمار طلاق در بین زوجین به دلیل سردی روابط بین آن ها و بعضاً روابط فرازناشویی و خیانت زوجین است. ممکن است یکی از طرفین درگیر روابط عاطفی با فرد دیگری شده و حضور در این شبکه ها نقطه آغاز سوء استفاده از اعتماد طرف مقابل و خیانت عاطفی و در شکل عمیق تر آن، خیانت فیزیکی به همسر است.
هشدار آیت الله مکارم شیرازی درباره خطرات شبکه های اجتماعی
به گزارش «تهران نیوز»،آیت الله مکارم شیرازی در برنامه «چشمه معرفت» شبکه دوم سیما با اشاره به آسیب های شبکه های اجتماعی گفت: شبکه های اجتماعی آلوده ٬ رسانه های غربی و خارجی آلوده هیچ خط قرمزی را به رسمیت نمی شناسند و دنیا را تبدیل به یک لجن زار کرده اند.به اعتقاد وی، انواع آلودگی ها دراین رسانه ها است و عمده فعالیت این شبکه ها در اهانت به خداوند ٬ پیغمبر٬ معصومین٬اولیا الله و اهانت به مسئولین نظام و همچنین پرداختن به مسائل ارزال و اوباش و انتشار عکس و نمایش تصاویر و فیلم های مستهجن است. این مرجع تقلید خطاب به جوانان گفت: شما جوانان بپرهیزید از این که آلوده این لجن زارها بشوید چرا که این شبکه های اجتماعی، ایمان وعمر شما جوانان را بر باد می دهد. به گفته آیت الله مکارم شیرازی، از همه مهمتر و بدتر دسترسی عموم و بخصوص نوجوانان و جوانان به شبکه ها است و مسئولین باید در این زمینه بیندیشند و شورای عالی فضای مجازی باید به صورت فعال وارد میدان شود و خطوط قرمز را یادآور شود. وی افزود: کاش به قول بعضی می توانستیم شبکه های اجتماعی خوب٬ سازنده و فعالی را به وجود بیاوریم و جوانان و نوجوانان جامعه را جذب آنها کنیم اما پرونده های بیشماری در زمینه طلاق وجود دارد که مربوط به شبکه های اجتماعی است.
دکترایمانی: شبکه های اجتماعی را با آموزش صحیح به مردم بشناسانیم
دکتر محمدرضا ایمانی یکی از روانشناسان کشورمان در گفتگو با «تهران نیوز» با اشاره به آسیب های شبکه های اجتماعی در زندگی فرد و اجتماعی می گوید:برخی از این آسیب های شبکه های اجتماعی به دلیل عدم آموزش و تربیت کاربران این شبکه ها است متاسفانه استفاده از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مثل تلگرام،اینستاگرام و… به یک عادت تبدیل شده و کاربر را به سمت اعتیاد کشانده است و همین موضوع، فرد را از زندگی روزمره باز می دارد.
وی معتقد است که در کشورمان از ظرفیت شبکه های اجتماعی به خوبی استفاده نمی شود در صورتی که این شبکه ها می توانند آثار مثبت زیادی داشته باشند و به ما در جهت پیشبرد اهداف و تسریع روابط کمک کنند اما به دلیل عدم آگاهی از استفاده صحیح این شبکه ها و نگذراندن آموزش لازم، از استفاده از آن آسیب می بینیم.
دکتر ایمانی تاکید کرد:فرزندان ما باید بدانند که در چه شرایطی می توانند به این شبکه ها دسترسی داشته باشند و متاسفانه حیطه بندی خوبی با توجه به شرایط سنی در این شبکه ها وجود ندارد و عدم رعایت چهارچوب ها در این شبکه ها موجب از هم گسیختگی در زندگی فردی،خانوادگی و اجتماعی می شود، در حالی که در کشورهای خارجی شرایط سنی برای عضویت در شبکه های اجتماعی حائز اهمیت است و کودک در سنین کودکی دسترسی به موبایل ندارد و یا اگر هم دارد، از سوی والدین کنترل می شود و این تکنولوژی به طرز صحیحی استفاده می شود.
این روانشناس ادامه می دهد:اینکه تعدادی به دادگاه ها به دلیل سوء استفاده از عکس ها و فیلم های شخصی شان شکایت می کنند به دلیل عدم آگاهی و گذراندن دوره های آموزشی است و نیاز است که هر فردی بداند که گوشی تلفن همراه و شبکه های اجتماعی امنیت لازم را ندارد و عکس ها و فیلم های شخصی اش را از این فضاها به دور نگه دارد.
به گفته دکتر ایمانی،مشکلاتی که شبکه های اجتماعی به وجود می آورند به طرز تربیت خانوادگی و سیستم آموزشی کشور برمی گردد و راهکار در امان ماندن از آسیب های شبکه های اجتماعی، شناخت صحیح از آن و همچنین دانستن اینکه این شبکه ها بدون آسیب نیست و باید از خصوصیات مثبت و منفی آن باخبر باشیم.
وی در پایان می گوید:متاسفانه شبکه های اجتماعی بیشتر جنبه تفریحی به خود گرفته و در این شبکه ها شاهد بی احترامی و هتک حرمت به مقدسات اسلامی و دینی و ملی هستیم و نیاز است که چهارچوب قانوی برای نظارت بر این شبکه ها تعریف شود و الزامات قانونی و الگوهای رفتاری مناسبی در این جهت معرفی شود.
دکتر شایان: لزوم رعات موازین عرفی و شرعی در شبکه های اجتماعی
دکتر شایان که در رشته جامعه شناسی تخصص دارد در گفتگو با «تهران نیوز» با اشاره به حضور شبکه های اجتماعی در زندگی های امروزی می گوید:تولید کنندگان شبکه های اجتماعی اهدافی همچون ترویج فرهنگ کشورشان به سایر کشورها و همچنین انگیزه اقتصادی را برای ساخت این شبکه ها داشتند و برخی از کاربران شبکه های اجتماعی به دلیل فقدان هویت و آرمان فردی، جذب این شبکه ها می شوند که گرایش آنها متاثر از اضطراب و نداشتن الگوی های مناسب نیز می تواند باشد و این کاربران سعی می کنند که با استفاده از این ابزار، با دیگران ارتباط برقرار کنند.
وی ادامه می دهد:وقتی موازین عرفی و شرعی در شبکه های اجتماعی رعایت نشود ممکن است وقایعی همچون حضور در دادگاه، خیانت ها، از هم پاشیدگی خانوادگی و حتی قتل و… هم اتفاق بیفند و نیاز است که در گام اول مسئولین آموزشی و رسانه ای کشورمان بکوشند تا الگوی های خوب معرفی کنند و رسانه رها جذابیت بیشتری فراهم کند تا جوانان به جای موبایل، الگوهای دیگر در زندگی انتخاب کنند.
از زمانی که همسرم وارد شبکه های اجتماعی شد،زندگی مان به هم ریخت
سایت «رکنا» در خصوص مشکلی که شبکه های اجتماعی برای یک زوج ایجاد کرده
بود، نوشت: خانمی جوان که برای دریافت راهنمایی و مشاوره به دایره مشاوره
پلیس فتا استان اصفهان آمده بود گفت: «شوهرم شغل آزاد دارد ابتدای زندگی
رابطه ی ما خیلی خوب و صمیمی بود هیچ کس و هیچ چیز نبود که بتواند بین من و
شوهرم فاصله بیندازد. همه چیز جای خودش بود اکثر روزهای تعطیل بیرون بودیم
فرصتی هم می شد به مسافرت می رفتیم و وقتی هم از سرکار بر می گشت با دست
پر وارد خانه می شد و به من توجه و محبت می کرد و نیازهای روحی و عاطفی ام
را برآورده می کرد.»
وی ادامه می دهد:«یک روز همسرم با یک گوشی موبایل هوشمند که برای خود
خریداری کرده بود وارد خانه شد فکر نمی کردم این گوشی که آن زمان برای
خریدش خوشحال بودم الان باعث رنج و نارحتی من شود تاجایی که می خواهم با دو
فرزند از او جدا شوم. مشکلات ما از زمانی شروع شد که همسرم شبکه های
اجتماعی مجازی را شناخت و در آنها عضویت پیدا کرد البته در ابتدا برای ما
جالب بود و با همدیگر مطالب موجود در آن را می دیدیم ولی غافل بودم که این
شبکه های اجتماعی زندگی ام را دارد نابود می کند ،همسرم توجهش به من کمتر
شده بود و زمانی که از سرکار بر می گشت فکر و ذهنش به گوشی موبایل و شبکه
های اجتماعی بود و ساعت ها تا پاسی از شب در شبکه های اجتماعی مجازی سرگرم
بود اما مشکل ما وقتی بیشتر شد که متوجه شدم همسرم در شبکه های اجتماعی
مجازی با خانم های دیگر در ارتباط است و برای آنها پیام ارسال می کند.»
فاصله ای که شبکه های اجتماعی مجازی ایجاد کرد
چیزی که این نرم افزارها برای ما داشته انحرافات اخلاقی و فاصله گرفتن خانواده ها از هم شده است موبایل و شبکه های اجتماعی معنایش وسیله ی ارتباطی است اما بطور واضح مشاهده می شود بین ما انسان ها فاصله ایجاد نموده و حتی زن و شوهرهایی که کنار هم نشسته اند اما یک دنیا با هم فاصله دارند و این فاصله را همین شبکه های اجتماعی مجازی ایجاد نموده پس فرهنگ استفاده صحیح از آن را یاد بگیریم و از این وسیله ارتباطی درست استفاده کنیم.
برخی از نکاتی که لازم است زوجینی که از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند به آن توجه داشته باشند؛
برای مقابله با آسب های شبکه های اجتماعی بین زوج های جوان، رعایت برخی نکات می تواند راهگشا باشد که به آن اشاره شده است:
• اگر تمایل به استفاده از شبکه های اجتماعی دارید، حساب کاربری را ایجاد کنید که مشترکاً به همراه همسرتان از آن استفاده کنید.
• پسوردتان در هر کدام از شبکه های اجتماعی که از آن استفاده می کنید را
در اختیار همسرتان قرار دهید، با این اقدام بین شما و همسرتان اعتماد ایجاد
می شود.
• از روابط با افراد ناشناس در این شبکه ها خودداری کنید، این شبکه ها
بستر پنهان سازی هویت است، شما نمی دانید هویت واقعی فردی که با شما در
ارتباط است چیست. ارتباط با افراد ناشناس می تواند حریم شخصی و به دنبال آن
ازدواج شما را به خطر بیندازد.
• ساعت های فراغتتان را با همسرتان بگذرانید، این بهترین راه برای حفظ
ارتباطتان است. با گذراندن وقت با همسرتان می توانید گرمی در رابطه تان را
بوجود آورده و فرصت لازم برای صحبت در مورد مشکلات و حل آنها را داشته
باشید.
• از شکایت در مورد همسرتان در شبکه های اجتماعی خودداری کنید. این موضوع،
به جای حل مشکل آتش مشکلات شما را شعله ورتر خواهد کرد. بهتر است به جای
کسب همدردی و راه حل در این شبکه ها از افراد ذیصلاح و آگاه در مورد
مشکلاتتان کمک بگیرید.
شورای عالی فضای مجازی باید با جدیت وارد میدان شود
اساسا یکی از کاربردهای اصلی شبکه های مجازی، برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران است. با این حال بسیاری از گزارش ها حاکی از آن است که شیوه های گوناگون ارتباط از طریق اینترنت، در پایین ترین سطح کیفی قرار می گیرند. ارتباط در فضای مجازی، عموما بر متن استوار است و بنابراین، از نشانه های بصری و شنیداری در تعامل های رودررو بی بهره است. بسیاری از روان شناسان این نگرانی را داشته اند که آسانی ارتباط های اینترنتی، چه بسا افراد را وادارد تا زمان بیشتری را به تنهایی بگذرانند؛ به صورت بر خط با غریبه ها صحبت کنند و ارتباط سطحی برقرار سازند و این کارها را به قیمت از دست دادن گفتگوهای رودررو و ارتباط های فامیلی و دوستانه انجام دهند. پژوهشگران در پژوهشی درازمدت دو ساله درباره کاربران اینترنت، به این نتیجه دست یافتند که استفاده فزاینده از اینترنت با کاهش ارتباط خانوادگی و شرکت در محافل اجتماعی محلی همراه است. افزون بر این، شرکت کنندگان در این پژوهش، به انزوای اجتماعی و افسردگی دچار شده بودند و نیاز است که شورای فضای مجازی کشورمان با جدیت هر چه تمام به موضوع فضای مجازی و شبکه های مجازی ورود پیدا کند و با دادن آموزش های لازم به جامعه در خصوص استفاده از این شبکه ها، تا حدود زیادی از آسیب های این شبکه های اجتماعی جلوگیری کند.
انتهای پیام/